Scholen kunnen direct aan de slag met evidence-based advies en materiaal
Laat uw leerlingen niet wachten tot 2026!
In de laatste vijf jaar, waarin de overheid al met het curriculum.nu en met een grote herziening daarvan worstelde, heeft een aantal leerkrachten en gezaghebbende experts gelukkig niet stil gezeten. Zij hebben, vaak tegen de stroom in, gekozen voor hun eigen hogere en meer ambitieuze kerndoelen en voor hun eigen “school-curriculum”. De Tweede Kamer heeft minister Wiersma op 6 april 2022 opgeroepen de kerndoelen van het basisonderwijs bij te stellen en af te rekenen met de werkwijzen uit het recente verleden.
De visie van Wiersma, “Focus eerst op de basisvaardigheden en begin met de bijstelling van de kerndoelen taal en rekenen/wiskunde” is weliswaar juist, maar hoe wil Wiersma dat aanpakken en zijn doel bereiken?
Wij citeren Wiersma uit zijn brief van 25 april 2022:
“Dit vraagt inzet van leerkrachten die excelleren in hun kennis én praktijkervaring in onderwijs in de Nederlandse taal of in rekenen/wiskunde en de inzet van wetenschappers. Voor de bijstelling van het referentiekader is betrokkenheid van (wetenschappelijke) vakexperts op alle domeinen van taal en rekenen (waaronder schrijven, lezen en mondelinge vaardigheden) cruciaal. Ik ben mij zeer bewust van de uitdaging om deze mensen op zo’n korte termijn te vinden en te binden aan het herformuleren van kerndoelen en een start te maken met de bijstelling van het referentiekader. Ik vraag SLO dan ook om dit met spoed voor mij te faciliteren.
Met een voorspoedig verloop van de bijstelling kunnen de concept kerndoelen taal en rekenen/wiskunde per schooljaar 2023-2024 beproefd worden op verschillende scholen”.
In de laatste zin van bovenstaand citaat bouwt Wiersma ten aanzien van het door hem voorgestelde tempo als het ware al enig voorbehoud in.
“Met een voorspoedig verloop van de bijstelling kan het concept kerndoel rekenen per schooljaar 2023-2024 op verschillende scholen beproefd worden”.
Wat gebeurt er als de bijstelling niet “voorspoedig” verloopt? Stel dat 2023-2024 niet haalbaar blijkt, dan zal het concept kerndoel rekenen en wiskunde pas per schooljaar 2024-2025 “op verschillende scholen” worden “beproefd”.
Let wel: dus niet op alle scholen worden ingevoerd, maar slechts op “verschillende scholen beproefd”.
Hoe lang duurt die proef vervolgens? Op zijn minst natuurlijk 1 à 2 jaar.
Ergo: het bijgestelde kerndoel rekenen wordt op zijn vroegst in het schooljaar 2024-2025 ingevoerd, maar met een beetje pech en uitloop en met een wat langere “proefperiode” (denk ook aan meningen van allerlei andere “deskundige instanties” en onderwijs-gremia en niet te vergeten de rol van de Tweede Kamer daarna) wordt dat al gauw het schooljaar 2026-2027.
Hieronder evidence-based materiaal en tips voor scholen en leerkrachten
1
Effectief rekenonderwijs op de basisschool
Marcel Schmeier, onderwijsadviseur taal en rekenen, geeft in zijn boek Effectief rekenonderwijs op de basisschool zeer veel nuttige informatie en tips aan leerkrachten, intern begeleiders, rekencoördinatoren, it’ers, schoolleiders en studenten aan lerarenopleidingen. Zijn tips zijn inderdaad zeer effectief. Het niveau van een school gaat drastisch omhoog.
Bij het boek is nu een inspirerende teamscholing beschikbaar.
Effectief rekenonderwijs op de basisschool wordt warm aanbevolen door:
dr. Anna Bosman
dr. Jan van de Craats
dr. Paul A. Kirschner, dr.h.c.
Stichting Goed Rekenonderwijs
Getal & Ruimte Junior
Zo Leer je Kinderen Rekenen
Foutloos Rekenen
Marcel is ook bekend door het boek Expliciete directe instructie: tips en technieken voor een goede les en door zijn praktische publicaties in verschillende onderwijsbladen.
2
Gebruik schoolbreed een leerlijn voor het rekenen
Per groep geeft Schmeier in zijn boek effectief rekenonderwijs op de basisschool duidelijk aan welke basisbewerkingen aan het eind van die groep geautomatiseerd moeten zijn.
3
Gebruik een duidelijk curriculum
Hieronder een duidelijk curriculum voor het rekenen op de basisschool.
Het gaat hier om de gratis website Sommenfabriek met een duidelijke en werkbare indeling van de nodige rekenstof voor de basisschool.
Bij elk onderwerp staat een uitleg-video van de Stichting Goed Rekenonderwijs en een bijpassend werkblad met uitgewerkt antwoordblad.
4
’t Palet te Heeswijk-Dinther: “Hoe wij onze rekenresultaten hebben verbeterd”
Een meer recent voorbeeld van een school die haar eigen effectieve kerndoel rekenen heeft geschreven en geïmplementeerd is Basisschool ’t Palet te Heeswijk-Dinther.
’t Palet heeft haar eigen kerndoel (school-curriculum) openbaar gemaakt.
Voor de onderbouw refereert ’t Palet aan het boek “Zo leer je kinderen rekenen” (2011) van Douwe Sikkes en Loe van der Leeuw.
5
Methode voor de onderbouw die onder meer op ’t Palet wordt gebruikt
6
Alan Turingschool: een excellente school
Eva Naaijkens en Martin Bootsma, beiden verbonden aan de Alan Turingschool te
Amsterdam, hebben in hun boek En wat als we nu weer eens gewoon gingen lesgeven? Een kwaliteitsaanpak voor scholen vele tools voor betere rekenprestaties
aangereikt.
Zij leggen in hun boek uit hoe je de kwaliteit van een school drastisch kunt verbeteren en er
zelfs een “excellente” school van kunt maken.
Leerkrachten krijgen weer tijd om goed onderwijs te geven.
Minder vergaderen, focus op belangrijke zaken, ambitiekaarten, kwaliteitskaarten,
waardering en inzet van expert-leraren, cursussen voor leraren enzovoort.
Kortom, een school zonder werkdruk waar zowel de leerling als de leraar zich gelukkig
voelt en waar de leerresultaten in taal en rekenen excellent zijn.
Zie ook hun tweede boek:
Op de site van de Alan Turingschool staat ook veel bruikbare informatie.